16 may 2018

Sportcentrum als positieve gezondheid kenniscentrum!

John van Heel
Directeur
16 may 2018
Van curatieve zorg naar preventie

Je hebt er wellicht al van vernomen, het nieuwe Positieve Gezondheid model. Zo niet, google even ‘Positieve Gezondheid’, kijk even op www.iph.nl (Institute for Positive Health) en kijk op de website van VWS, www.allesisgezondheid. nl en type rechts boven in de zoek balk ‘Positieve Gezondheid’. Je zult zien dat het een enorme beweging is, die waarschijnlijk een enorme impact gaat hebben in de omslag van aandacht voor ziekte, naar aandacht voor gezondheidsbevordering en van curatieve zorg naar preventie.


Het is een beweging die mensen helpt om aandacht te hebben voor welke mogelijkheden ze nog hebben in de plaats van vast te blijven zitten in beperkingen. Het model reikt zorg-professionals een tool en inzichten aan, om naast (of in plaats van) de gebruikelijke medicalisatie, het leefstijl gesprek aan te gaan. Dit model zal ook zijn impact hebben op de werkwijze van lidmaatschap adviseurs, personal trainers en coaches binnen onze branche.

Machteld Huber introduceerde het Positieve Gezondheid concept in Nederland in 2012. In het Positieve Gezondheid model wordt gezondheid niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren over het leven. In deze visie is ‘health’ niet langer meer strikt het domein van de ‘care’, maar van ons allemaal. Machteld Huber onderscheidt in het concept zes gezondheidsdimensies.

De zes dimensies van gezondheid:
  • Lichaamsfuncties: medische feiten, medische waarnemingen, fysiek functioneren, klachten en pijn, energie.
  • Mentale welbevinden: cognitief functioneren, emotionele toestand, eigenwaarde/zelfrespect, gevoel controle te hebben, zelfmanagement en eigen regie, veerkracht.
  • Zingeving: doelen/idealen nastreven, toekomstperspectief, acceptatie.
  • Kwaliteit van leven: kwaliteit van leven/welbevinden, geluk beleven, genieten, ervaren gezondheid, lekker in je vel zitten, levenslust, balans.
  • Meedoen: sociaal maatschappelijke participatie, sociale en communicatieve vaardigheden, betekenisvolle relaties, sociale contacten, geaccepteerd worden, maatschappelijke betrokkenheid, betekenisvol werk.
  • Dagelijks functioneren: basis Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL), instrumentele ADL, werkvermogen.
Bredere kijk op gezondheid bespreekbaar maken
De uitdaging van de zorg sector is, dat er primair gekeken wordt vanuit de bril van medicalisatie en behandelen. Focus op de ziekte en het beperken van de symptomen dus. Dit kan leiden tot afhankelijkheid van curatieve zorg en medicatie, waardoor de zorgkosten blijven stijgen en de primaire oorzaken van de ziekte onvoldoende of geheel niet onderzocht en besproken worden. De hoofdpijn wordt aangepakt met pillen in de plaats van met meer wandelen in de natuur en elke week een paar ontspanningsmomenten. In de aanpak van Positieve Gezondheid wordt er een gespreksinstrument Positieve Gezondheid gebruikt in het spreekuur met bijvoorbeeld de dokter, arts, praktijk ondersteuner en WMO consulent. Met deze compacte vragenlijst wordt de patiënt gevraagd zichzelf te waarderen op de vlakken van de 6 dimensies van het model Positieve Gezondheid. Op de dimensies waarvan de persoonlijke waardering laag is, wordt het gesprek geopend en dieptevragen gesteld. Dit kan ertoe leiden dat er in de toekomst standaard, naast het medische recept, ook een leefstijl recept wordt meegegeven. Er is hiervoor nog wel een lange weg te gaan. In de opleidingen binnen de zorg zit preventie nog niet opgenomen. De GGD heeft momenteel als speerpunt om Positieve Gezondheid onder de aandacht te brengen van de zorgsector.

Toepassing binnen fitness
De uitdaging van de fitness sector is momenteel, dat steeds meer mensen kiezen voor low budget fitness. Men ziet de meerwaarde onvoldoende van de duurdere variant van fitness. Dat geldt natuurlijk maar voor een gedeelte van de deelnemers, er zijn ook veel mensen die kiezen voor kwaliteit en een hogere mate van service. Die moeten we dan echter ook wel bieden. Dat begint al bij een uitgebreide intake. Bij de low budget clubs is dat wellicht een instructie en reglement, bij de premium centra is dat een doelen analyse, fittest, lichaamssamenstelling analyse en een persoonlijk, op de doelstelling afgesteld programma. De premium centra die een stap verder gaan, doen ook een leefstijlscan, waarin het totale beweegpatroon en voedingspatroon geanalyseerd wordt en men leefstijl advies ontvangt om doelen sneller te bereiken, de gezondheid te bevorderen en de deelnemer stap voor stap te begeleiden naar een gezondere leefstijl. Een verlengstuk en verdieping hierop zou kunnen zijn, de Positieve Gezondheid analyse.

De waarde van de fitness begeleiding verhogen
Tools zoals de Leefstijlscan en de Positieve Gezondheid analyse kunnen eraan bijdragen dat de kennis van de fitness begeleider verbreedt en deze van grotere meerwaarde is voor de fitness leden. Qua locatie en apparatuur is die meerwaarde niet meer te realiseren, dus gaat het uiteindelijk om toepassing van waardevolle expertise, wat het verschil maakt.

Wil je de leefstijlscan en/of de Positieve Gezondheid analyse toe gaan passen of er een kijkje in nemen, mail naar j.vanheel@efaa.nl en ik stuur je een exemplaar.



John van Heel, EFAA
 
j.vanheel@efaa.nl - 06-53623485
Auteur

John van Heel