Dienstverlening is mensenwerk

I body•LIFE 5I2012

Functionele training in fitness zalen 2012

Functionele training heeft zijn origine in revalidatie. Fysiotherapeuten gebruiken functionele training vaak om mensen met bewegingsbeperkingen te revalideren. Interventies van functionele training worden zo ontworpen dat context en taak specifieke oefeningen het praktische, functionele beweegvermogen dienen te bevorderen. Om een voorbeeld te noemen: als een patiënt in zijn werk veel moet lopen en tillen, dan zouden ook de oefeningen daarop moeten zijn afgestemd, om juist die activiteiten weer goed uit te kunnen voeren zonder blessures.

De meeste fitness training met de conventionele fitness apparatuur is isolatie training, waarmee men dus een specifieke spier op een specifieke manier traint. Deze specifieke manier is in de meeste gevallen niet functioneel voor bewegingen die mensen maken op het werk of voor een sportprestatie. Daarom kan ook gesteld worden dat conventionele apparatuur niet per se geschikt is voor functionele training. Omdat de belasting van de oefening bij conventionele fitness apparatuur wel gemakkelijk verhoogd kan worden is deze vorm van training wel uitstekend geschikt voor spiervolume ontwikkeling.

Ik vroeg twee specialisten op het gebied van personal training en functionele training wat hun visie is op dit vlak:

Marco van Tol – Hoofdtrainer NASM PT opleiding en zelfstandig personal trainer

“Functioneel trainen is momenteel een populaire term binnen de fitnessbranche. Het wordt vooral geassocieerd met het trainen met hulpmiddelen zoals de kettlebell, TRX, BOSU ball, FLowin, etc. Ruimtes binnen Fitnesscentra waar vooral deze materialen aanwezig zijn worden nu zelfs “functional training zone” genoemd. Op zich maakt het gebruik van deze materialen een training niet functioneel. Als je het mij vraagt is functioneel trainen niets anders dan doelgericht trainen, oftewel die trainingsprikkel toedienen die nodig is om de gewenste adaptatie te creëren. Over het algemeen kunnen we wel stellen dat mensen die naar een fitnesscentrum komen fitter willen worden. Onder fitter wordt hier dan verstaan, dat ze beter functioneren in het dagelijks leven. Kenmerkend voor sportactiviteiten en activiteiten die we in het dagelijks leven doen, is dat deze plaatsvinden in alle drie de bewegingsvlakken en in een diversiteit aan tempo. Dit is zowel een kenmerk van functioneel trainen als van de zogeheten functionele trainingsmiddelen. Hierbij worden bewegingen met verschillende snelheden en weerstand in verschillende richtingen gedaan en dit vraagt ook veel van de stabiliserende spieren van de romp oftewel de intrinsieke core spieren (nog een term die niet meer weg te denken is). Daarnaast worden deze oefeningen vaak als veel dynamischer gezien en zijn ze in de beleving van de klant vaak leuker, in ieder geval leuker dan het doen van de conventionele kracht oefeningen. Het is en blijft als fitnessprofessional echter wel belangrijk dat we het middel niet als doel gaan stellen, maar vooral op de juiste manier inzetten om het doel van de klant te behalen.”

Heidi Kamerman – Zelfstandig personal trainer en docent NASM PT opleidingen

“Wat mij betref omvat functionele training het verbeteren of onderhouden van de basisvoorwaarden om een zo optimaal mogelijke functie van het bewegingsapparaat te creëren om de fysieke belasting van alledag aan te kunnen. Dat wil niet per se zeggen dat een beweging uit het dagelijks leven of een bepaalde sport moet worden nagebootst met een bepaald gewicht of weerstand. Het gaat om het verbeteren en onderhouden van de grondmotorische eigenschappen. Dus werken aan kracht, uithoudingsvermogen, snelheid, coördinatie, flexibiliteit. Al deze componenten vind je overigens terug in alle NASM-OPT trainingsprogramma's ;-). Functionele training is dus in te zetten voor rugklachten, specifiek voor senioren, om sportprestaties te verbeteren, om te revalideren, enz.”

Wat functionele training in ieder geval niet is: zomaar lukraak oefeningen uitvoeren met attributen. Althans, oefeningen met attributen zijn natuurlijk functioneler dan de traditionele apparatuur; wil echter iemand spiervolume ontwikkelen, dan is het dus geheel niet functioneel om met losse attributen te trainen. Wil je functionele training goed aanpakken dan zal er altijd een grondige bewegingsanalyse en doelstellingsanalyse aan vooraf moeten gaan. Wat wil iemand verbeteren, bereiken, waarin wil men beter presteren, wat wil men voorkomen, zoals blessures bij eenzijdige belasting in het dagelijkse werk. De doelstellingsanalyse zal dus wat breder getrokken moeten worden dan de fysieke doelen die normaliter gesteld worden zoals afvallen, fitter worden, e.d. Maar ook een bewegingsanalyse is van belang om te bepalen welke soort training het meest efficiënt en functioneel is. Welke spieren zijn te kort, welke zijn uit balans, welke te zwak? Zonder een grondige bewegingsanalyse kan functionele training eerder een negatief effect hebben dan een positief. Door een grondige bewegingsanalyse wordt duidelijk met welke trainingsmethodiek welke spieren het best in de gewenste conditie kunnen komen.

Is functionele training het ei van Columbus binnen de fitnesszaal? Met een grondige aanpak kan het van enorme meerwaarde zijn en is het onmisbaar voor bijvoorbeeld topsporters. Een grondige kennis van beweeganalyses en de effectieve aanpak, hoe de spieren aan te pakken om de desgewenste verbetering te bewerkstelligen is een must.

Functionele training is in, anno 2012. Veel sportcentra verbouwen hun fitnesszaal en integreren een functionele trainingsruimte. Een goede ontwikkeling voor de klant, mits functionele training toegepast wordt zoals de naam impliceert.

Functionele training heeft zijn origine in revalidatie. Fysiotherapeuten gebruiken functionele training vaak om mensen met bewegingsbeperkingen te revalideren. Interventies van functionele training worden zo ontworpen dat context en taak specifieke oefeningen het praktische, functionele beweegvermogen dienen te bevorderen. Om een voorbeeld te noemen: als een patiënt in zijn werk veel moet lopen en tillen, dan zouden ook de oefeningen daarop moeten zijn afgestemd, om juist die activiteiten weer goed uit te kunnen voeren zonder blessures.

De meeste fitness training met de conventionele fitness apparatuur is isolatie training, waarmee men dus een specifieke spier op een specifieke manier traint. Deze specifieke manier is in de meeste gevallen niet functioneel voor bewegingen die mensen maken op het werk of voor een sportprestatie. Daarom kan ook gesteld worden dat conventionele apparatuur niet per se geschikt is voor functionele training. Omdat de belasting van de oefening bij conventionele fitness apparatuur wel gemakkelijk verhoogd kan worden is deze vorm van training wel uitstekend geschikt voor spiervolume ontwikkeling.

Ik vroeg twee specialisten op het gebied van personal training en functionele training wat hun visie is op dit vlak:

Marco van Tol – Hoofdtrainer NASM PT opleiding en zelfstandig personal trainer

“Functioneel trainen is momenteel een populaire term binnen de fitnessbranche. Het wordt vooral geassocieerd met het trainen met hulpmiddelen zoals de kettlebell, TRX, BOSU ball, FLowin, etc. Ruimtes binnen Fitnesscentra waar vooral deze materialen aanwezig zijn worden nu zelfs “functional training zone” genoemd. Op zich maakt het gebruik van deze materialen een training niet functioneel. Als je het mij vraagt is functioneel trainen niets anders dan doelgericht trainen, oftewel die trainingsprikkel toedienen die nodig is om de gewenste adaptatie te creëren. Over het algemeen kunnen we wel stellen dat mensen die naar een fitnesscentrum komen fitter willen worden. Onder fitter wordt hier dan verstaan, dat ze beter functioneren in het dagelijks leven. Kenmerkend voor sportactiviteiten en activiteiten die we in het dagelijks leven doen, is dat deze plaatsvinden in alle drie de bewegingsvlakken en in een diversiteit aan tempo. Dit is zowel een kenmerk van functioneel trainen als van de zogeheten functionele trainingsmiddelen. Hierbij worden bewegingen met verschillende snelheden en weerstand in verschillende richtingen gedaan en dit vraagt ook veel van de stabiliserende spieren van de romp oftewel de intrinsieke core spieren (nog een term die niet meer weg te denken is). Daarnaast worden deze oefeningen vaak als veel dynamischer gezien en zijn ze in de beleving van de klant vaak leuker, in ieder geval leuker dan het doen van de conventionele kracht oefeningen. Het is en blijft als fitnessprofessional echter wel belangrijk dat we het middel niet als doel gaan stellen, maar vooral op de juiste manier inzetten om het doel van de klant te behalen.”

Heidi Kamerman – Zelfstandig personal trainer en docent NASM PT opleidingen

“Wat mij betref omvat functionele training het verbeteren of onderhouden van de basisvoorwaarden om een zo optimaal mogelijke functie van het bewegingsapparaat te creëren om de fysieke belasting van alledag aan te kunnen. Dat wil niet per se zeggen dat een beweging uit het dagelijks leven of een bepaalde sport moet worden nagebootst met een bepaald gewicht of weerstand. Het gaat om het verbeteren en onderhouden van de grondmotorische eigenschappen. Dus werken aan kracht, uithoudingsvermogen, snelheid, coördinatie, flexibiliteit. Al deze componenten vind je overigens terug in alle NASM-OPT trainingsprogramma's ;-). Functionele training is dus in te zetten voor rugklachten, specifiek voor senioren, om sportprestaties te verbeteren, om te revalideren, enz.”

Wat functionele training in ieder geval niet is: zomaar lukraak oefeningen uitvoeren met attributen. Althans, oefeningen met attributen zijn natuurlijk functioneler dan de traditionele apparatuur; wil echter iemand spiervolume ontwikkelen, dan is het dus geheel niet functioneel om met losse attributen te trainen. Wil je functionele training goed aanpakken dan zal er altijd een grondige bewegingsanalyse en doelstellingsanalyse aan vooraf moeten gaan. Wat wil iemand verbeteren, bereiken, waarin wil men beter presteren, wat wil men voorkomen, zoals blessures bij eenzijdige belasting in het dagelijkse werk. De doelstellingsanalyse zal dus wat breder getrokken moeten worden dan de fysieke doelen die normaliter gesteld worden zoals afvallen, fitter worden, e.d. Maar ook een bewegingsanalyse is van belang om te bepalen welke soort training het meest efficiënt en functioneel is. Welke spieren zijn te kort, welke zijn uit balans, welke te zwak? Zonder een grondige bewegingsanalyse kan functionele training eerder een negatief effect hebben dan een positief. Door een grondige bewegingsanalyse wordt duidelijk met welke trainingsmethodiek welke spieren het best in de gewenste conditie kunnen komen.

Is functionele training het ei van Columbus binnen de fitnesszaal? Met een grondige aanpak kan het van enorme meerwaarde zijn en is het onmisbaar voor bijvoorbeeld topsporters. Een grondige kennis van beweeganalyses en de effectieve aanpak, hoe de spieren aan te pakken om de desgewenste verbetering te bewerkstelligen is een must.

Functioneel trainen I business

John van Heel

EFAA, j.vanheel@efaa.nl

06-53623485

body•LIFE 5I2012 I