Heeft u (nog) de juiste rechtsvorm?

Heeft u (nog) de juiste rechtsvorm?

Ik krijg vaak de vraag of er één optimale rechtsvorm is om de onderneming in te drijven. Het antwoord is nee. Er is niet één optimale rechtsvorm om je onderneming in te drijven. De meest optimale rechtsvorm kan voor iedere ondernemer anders zijn. In deze bijdrage zet ik uiteen welke rechtsvormen en juridische structuren kunnen worden toegepast.

De eenmanszaak

De eenmanszaak is een van de bekendste en flexibele rechtsvormen om een onderneming in te drijven. De eenmanszaak wordt veelal gebruikt door starters en ondernemingen met een relatief lage omzet en winst. Een eenmanszaak is eenvoudig om op te zetten en er zijn nauwelijks oprichtingsformaliteiten. Een bezoekje aan de kamer van koophandel is voldoende om een eenmanszaak formeel te registreren. Een eenmanszaak wordt direct gedreven door de natuurlijke persoon die het opricht. Een ander belangrijk voordeel van de eenmanszaak is dat relatief lage winsten progressief worden belast in de inkomstenbelasting. Dit betekent dat naarmate de winst lager is de hoogte van het bedrag aan te betalen inkomstenbelasting ook lager is. De inkomstenbelasting kent geen vast tarief maar enkel een toptarief van 52%. Eenmanszaken die nog een groei doormaken profiteren van de progressie. Tevens zijn er enkele fiscale voordelen die enkel gelden voor ondernemers die belast worden in de inkomstenbelasting. Dit zijn bijvoorbeeld de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Een belangrijk nadeel bij een eenmanszaak is dat de ondernemer hoofdelijk aansprakelijk is voor alle schulden. Een ander nadeel is dat een eenmanszaak bij bedrijfsopvolging of verkoop geen flexibele rechtsvorm is.

De vennootschap onder firma

Als ondernemers besluiten om samen te gaan werken is een vennootschap onder firma (hierna: vof) een prima optie. Een vof is een samenwerkingsovereenkomst tussen twee of meer ondernemers. De samenwerkingsovereenkomst hoeft niet op papier te zijn opgesteld maar is zeker wel aan te bevelen. Net als de eenmanszaak is een vof makkelijk op te zetten. Een bezoek aan de kamer van koophandel is voldoende. Verder gelden min of meer dezelfde voor- en nadelen voor de vof als voor de eenmanszaak. Dit houdt onder meer in dat firmanten in de vof ieder hoofdelijk aansprakelijk zijn voor alle schulden.

De commanditaire vennootschap

De commanditaire vennootschap (hierna: CV) is een bijzondere vorm van samenwerking. Net als bij de vof moet het om twee of meer ondernemers gaan. Maar niet elke firmant heeft gelijke rechten. Er moet minimaal een commanditaire vennoot zijn die zich niet mag bezighouden met de dagelijkse gang van zaken. Vanwege deze beperkte bevoegdheid is deze vennoot ook beperkt aansprakelijk. De CV wordt vaak toegepast als er een partij is die in de onderneming optreedt als investeerder. Dit kan bijvoorbeeld in familieverband (ouder/kind relatie) of als er sprake is van een informal investor of participatiemaatschappij die optreedt als investeerder. Verder zijn er geen wezenlijke verschillen met een vof. Ook hier is een schriftelijke overeenkomst niet verplicht maar zeer aan te bevelen.

Maatschap

Een spiegelvariant van samenwerking is de maatschap. Ik ga hier zeer beperkt op in.

De maatschap verschilt immers niet veel van een vennootschap onder firma. De maatschap heeft ten doel de uitoefening van een beroep. Vrije beroepen (medici/advocaten/accountants) werken veelal samen in maatschappen. In de fitnessbranche kunnen bijvoorbeeld personal trainers overwegen om samenwerking aan te gaan met de maatschap als rechtsvorm. Fitnessclubs daarentegen kunnen beter de vennootschap onder firma als rechtsvorm gebruiken.

De BV

Bij de voorgaande besproken rechtsvormen ben ik er van uitgegaan dat de onderneming wordt gedreven door natuurlijke personen. Het is ook mogelijk om een onderneming te drijven in de vorm van een rechtspersoon. De meest gebruikte rechtsvorm hier voor is de besloten vennootschap (hierna: BV). De BV kent voor- en nadelen. Ik bespreek in eerste instantie de voordelen. Een belangrijk voordeel is dat de BV geen hoofdelijke aansprakelijkheid kent. Dit houdt in dat het privévermogen van de ondernemer beschermd is. Slecht in zeer uitzonderlijke gevallen kan deze beperking worden doorbroken. Een tweede voordeel is dat de oprichtingsformaliteiten sinds 2012 flink zijn versoepeld. Zo is het bijvoorbeeld niet meer nodig om een oprichtingskapitaal van € 18.000 te hebben om de aandelen vol te storten. Een derde voordeel is dat een BV optimaal flexibel in te zetten is bij bedrijfsoverdrachten.

Dan nu de nadelen. De BV kent slechts één gemiddeld belastingtarief. Dit belastingtarief is 20% bij een winst van € 200.000 en 25% boven een winst van € 200.000. Een winstbedrag, hoe klein dan ook wordt belast tegen 20%. Verder zijn er geen ondernemersfaciliteiten zoals de zelfstandigenaftrek en MKB-winstvrijstelling van toepassing. Een tweede nadeel is dat er bij de BV een verplicht salaris moet worden genoten van minimaal € 44.000 bij een fulltime dienstverband. De ondernemer wordt immers directeur-groot aandeelhouder en wordt geacht fiscaal in dienst te zijn van zijn eigen BV. In de groeifase van een bedrijf kan een dergelijke verplichting zwaar drukken op de liquiditeit. Echter zijn er wel goede afspraken te maken met de belastingdienst maar op enig moment zal men er aan moeten voldoen. Tot slot kent de BV een publicatieplicht. De cijfers moeten jaarlijks ter inzage voor een ieder worden gedeponeerd bij de kamer van koophandel.

Conclusie

De meest optimale rechtsvorm bestaat niet. Welke rechtsvorm voor u optimaal is hangt af van uw specifieke wensen en situatie. Stem dit goed af met uw adviseur en laat uw juridische structuur en gekozen rechtsvorm regelmatig evalueren.

Mark Dongor, is accountant en fiscaal jurist en verbonden aan Prime Accountant & Belastingadviseurs B.V. Voor verdere informatie

is hij bereikbaar per mail via mark@prime-ab.nl

'De meest optimale rechtsvorm bestaat niet. Welke rechtsvorm voor u optimaal is hangt af van uw specifieke wensen en situatie