Column John van Heel: Fitness, steeds meer als ‘behandeling’ toegepast!

Verschenen in Bodylife nummer 5 2021


In 2017 publiceerde de Gezondheidsraad de Beweegrichtlijn, waarin ze een aangepast advies geven over het beweegpatroon om gezond te blijven en de gezondheid te bevorderen. Nieuw in die beweegrichtlijn was de spiernorm, twee keer per week de grote spiergroepen trainen is de norm. Dat is natuurlijk niet voor niets. Twee van de belangrijkste bevindingen vanuit meta onderzoek zijn:
  • De verhoging van ons basaal metabolisme door spiertraining, waardoor de kans op overgewicht, obesitas, bijbehorende ziekten en blessures afneemt
  • Toegenomen spiermassa verlaagt de effecten van spierverval, sarcopenie, waardoor het risico om in de invaliditeitsdrempel te komen significant verminderen of zelfs voorkomen.
 
Nu zien we de laatste jaren al een serieuze beweging in de richting van preventie, met name vanuit de fitnessbranche met de specifieke doelgroep protocollen voor diabetes, overgewicht en obesitas en NAH. Afgelopen jaar heeft ook Reuma Nederland besloten om de twee miljoen reuma patiënten de mogelijkheid te gaan bieden om binnen fitnesscentra begeleid te worden door een opgeleide en erkende reuma bewegingsdeskundige. Momenteel worden honderd reuma bewegingsdeskundigen van NL Actief preventiecentra opgeleid om het niveau 3+ of 4+ certificaat te behalen. Er is niet alleen binnen onze branche een verschuiving gaande van curatie naar preventie, ook de overheid begint er, al is het nog met mate, steeds meer aandacht aan te geven. 
 
Vanuit VWS (het Preventieakkoord) is de GLI (Gecombineerde Leefstijl Interventie) al ingezet voor mensen met obesitas. Al is het geen primaire preventie, het is wel een leefstijl gerelateerde aanpak, dus een stap in de goede richting. Ook investeert de overheid de afgelopen jaren in Leefstijlgeneeskunde. Op de website van ZonMW staat: 'Een gezonde leefstijl is belangrijk om gezond te blijven en verkleint de kans op chronische aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten en diabetes. Kunnen we leefstijl ook inzetten als ‘medicijn? Om dit te achterhalen, is meer klinisch medisch onderzoek nodig naar leefstijlgeneeskunde.'

De afgelopen anderhalf jaar zijn we met de neus op de feiten gedrukt en hebben ons bewust gemaakt van de noodzaak van een gezonde leefstijl en binnen de politiek wordt leefstijl steeds meer als primaire preventie van ziekten gezien, eindelijk. Het gaat daar, net als bij de burger, over bewustwording. Binnen de GLI, die nu gedeeltelijk door de basiszorg wordt betaald, is ook duidelijk dat de combinatie tussen beweging, voeding en mindset duurzaam effectief is naar gezonder leven en een gezonder gewicht. Nu leefstijl en spiertraining steeds meer worden ingezet voor specifieke doelgroepen, zouden we voorzichtig kunnen stellen dat fitness de nieuwe ‘behandelmethode’ gaat worden om mensen, ongeacht welke aandoening men heeft, te ‘behandelen’ met leefstijl? De komende jaren volgt wellicht na diabetes, overgewicht, NAH en reuma ook oncologie, metabool syndroom en hart- en vaat, maar maken we zeker de slag naar echte primaire preventie programma’s, om de risico’s op deze aandoeningen te verkleinen. Want dan kunnen we pas echt van preventie te spreken.

Mooi om te zien is dat de branche momenteel met een heuse professionaliseringsslag bezig is. Niet alleen met het protocol Fitness en reuma, maar ook met NL Leert door, op korte termijn worden er achthonderd mensen opgeleid voor Fitness A en B, de eerste Healthy Lifestyle Promotor opleiding is erkend door Europe Active en de Leefstijlcoach niveau 3 gaat er aankomen. Het fitnesscentrum maakt de komende jaren de grote metamorfose naar leefstijlen preventie kenniscentrum van de regio. Naast deze kenniscentra blijven de low budget centra natuurlijk het ‘alleen fitness’ aanbieden, maar de kwaliteitscentra, die met name de 30, 40 en 50 plussers bedienen, werken met mensen die vanuit een erkende specialisatie begeleiden en mensen echt optimaal veilig en effectief kunnen helpen fitter en gezonder te worden, bij voorkeur natuurlijk om ziekten te voorkomen, maar ook om de kwaliteit van leven te optimaliseren als men een ziekte heeft.

John van Heel
EFAA en Leefstijlclub
Edities