- Fitness en btw - Mark Dongor

3 voorspellers van verandering

In de vorige nummers van body•LIFE heeft u kennis kunnen maken met Motivational Interviewing en de rol van de fitnessinstructeur hierin. Waar in het eerste artikel vooral de nadruk lag op de algemene uitvoering en de effectiviteit van Motivational Interviewing binnen de fitnessbranche, ging het in het tweede artikel over de tweestrijd die sporters ervaren bij verandering. Het derde artikel gaat over de 3 voorspellers van verandering en hoe je daarmee de motivatie van de sporter om te veranderen, kunt versterken.

1 Verandertaal

Je kunt als instructeur aangeven waarom een sporter zou moeten veranderen en hoe hij dat kan doen. Echter uit onderzoek blijkt: mensen zijn veel beter, sneller en langduriger te motiveren tot verandering wanneer ze zichzelf hierover uitspraken horen doen. Het zichzelf naar de verandering toe praten noemen we verandertaal. Praten mensen zich van de verandering af, dan spreken we van weerstandstaal of status quo-taal.

We kennen vijf soorten verandertaal:

1. Redenen ( waarom zou ik? (cognitief))

2. Wensen (wat levert het me op? (willen, verlangen))

3. Mogelijkheden (hoe zou ik het aanpakken?)

4. Vertrouwen (zou het me lukken?, houd ik het vol?)

5. Noodzaak (moet het NU? Is er urgentie/prioriteit?)

Wat voor uitspraken kunt u de sporter dan horen doen?

1. Wensen: “Ik wil weer in mijn trouwjurk passen.”

2. Redenen: “Ik weet dat die dikke buik slecht voor me is.”

3. Mogelijkheden: “Ik zou op de fiets naar mijn werk kunnen gaan.”

4. Vertrouwen: “Naar mijn werk fietsen lukt me wel, dat heb ik vaker gedaan.”

5. Noodzaak: “Als ik nu niets doe, wordt het alleen maar moeilijker en ik wil niet achter de geraniums zitten.”

Ontlokken verandertaal in de praktijk:

1. Nu we weten dat het belangrijk is om als instructeur zoveel mogelijk verandertaal te ontlokken (en status quo-taal te voorkomen) kun je er voor kiezen om dit te ontlokken middels het stellen van open vragen. Een voorbeeld:

Instructeur: “Hoe zou u meer in beweging kunnen komen?” Sporter: “Nou, ik zou vaker de fiets kunnen nemen naar mijn werk. Ik ben dan al gauw een half uur in beweging, en het is ook nog eens goed voor mijn knieklachten.”

2. Zijn alle soorten verandertaal wel aanwezig? Want uit onderzoek blijkt dat als één soort verandertaal ontbreekt, de kans op duurzame gedragsverandering een heel stuk kleiner is.

Met behulp van het stellen van open vragen en/of een reflectie kunt u de ontbrekende verandertaal ontlokken en de al aanwezige verandertaal versterken.

Een voorbeeld: een sporter geeft aan dat hij zal nadenken over uw advies om meer te gaan bewegen. U krijgt gelijk het gevoel dat dit niet spreekt voor een hoge commitment. U besluit om meer verandertaal te ontlokken.

Instructeur: “Wat zou het u opleveren als u het zou doen?” (wensen)

Sporter: “Nou, ik zou heel graag weer willen sporten.”

Instructeur: “Waarom is dat belangrijk voor u?” (redenen)

Sporter: “Ik wil wat fitter worden en tevens een beetje afvallen.”

Instructeur: “Vanwaar dat u daar juist nu mee aan de slag wil?” (noodzaak)

Sporter: “Nou als mijn knie over 8 weken weer wat sterker is kan ik op vakantie gaan wandelen in de bergen.”

Instructeur: “Hoeveel vertrouwen heeft u erin dat u de komende 6 maanden regelmatig blijft sporten?” (vertrouwen)

Sporter: “Nou, ik ben bang dat die klachten misschien wel erger worden door het trainen en dat ik dan helemaal niks meer kan.”

Vooral het vertrouwen van de sporter vormt hier dus het probleem. Daar zou je dan gericht op door kunnen gaan (bijv. verder uitvragen, informatie geven, opbouw aanpassen etc).

2 Commitmenttaal

Commitmenttaal is taal die aangeeft hoeveel momentum er is richting verandering/actie.

Hoe meer commitment (intentie, vastberadenheid, belofte, besluiten) hoe waarschijnlijker het is dat iemand ook echt gaat veranderen en het gaat volhouden.

Enkele voorbeelden van commitmenttaal: “ik heb het er voor over”, “ik ben er klaar voor”, “ik ben bereid om”, “ik wil”, “ik zal”, “ik ga”. Etc. etc.

Commitment versterken in de praktijk

Om commitment te versterken kun je bewust (en op een bepaalde manier) reageren op commitment taal. Bijvoorbeeld door, als het voorbijkomt in een gesprek er op door te vragen (open vragen), een reflectie op te maken of om voorbeelden te vragen. Op die manier ontlok je meer commitmenttaal.

Een voorbeeld;

Sporter: “Ik zal thuis eens nadenken over hoe vaak ik per week wil trainen”

Enkele mogelijke reacties van de instructeur:

U wilt graag een bewust besluit nemen waar u achter kunt staan (reflectie)

U wilt in ieder geval 1 x per week trainen en misschien wel meer (reflectie)

Wat zou het u eventueel opleveren als u vaker kwam? (open vraag)

Hoe belangrijk is het aantal keer trainen voor u? (open vraag)

Waar zou u dat aan merken als u meerdere keren per week zou trainen (open vraag)

3 Voorbereidende stapjes

Naast verandertaal ontlokken en commitment versterken is het belangrijk dat u de sporter uitlokt om op korte termijn kleine en dus kansrijke, voorbereidende stappen te maken.

Want ook dat heeft een voorspellende waarde voor daadwerkelijke gedragsverandering.

Mensen hebben vaak een zetje nodig om hun goede voornemens naar concreet gedrag te vertalen. U kunt de sporter (bij voldoende veranderingsbereidheid) hierbij helpen door te vragen hoe iemand dat nu wil aanpakken. Belangrijk hierbij is dat de focus niet zozeer ligt op de daadwerkelijke gedragsverandering (bijv. 2 x per week fitnessen), maar veel meer op het ontlokken van kleine voorbereidende stapjes (kopen van fitness kleren, tijd vrij plannen in agenda, een vriend mee vragen etc) omdat daarmee de kans groter wordt dat de daadwerkelijke gedragsverandering vanzelf plaatsvindt.

Voorbereidende stapjes in de praktijk

In deze fase wil je de sporter concreet laten nadenken over zijn voorbereiding om te komen tot de eerste stapjes van het daadwerkelijke gewenste gedrag. Belangrijk daarbij is: concreet gedrag, wat op korte termijn opgepakt kan worden en waarvan de sporter veel vertrouwen heeft dat hem dit gaat lukken.

Enkele voorbeelden:

“Wat zou u morgen kunnen doen als voorbereiding op….?”,

“Waar zou u deze week mee willen beginnen?”

“Wat zou voor u een logische eerste stap zijn?”

“Wat zou u morgen alvast kunnen doen wat u ook zeker gaat lukken?”

Een neveneffect is dat door het praten over welke stappen gedaan kunnen worden, de sporter zijn veranderproces visualiseert en nadenkt over eventuele praktische barrières die nog overwonnen moeten worden.

Alles met als doel: de weg effenen en de kans op slagen verhogen.

I body•LIFE 6I2013

1 Verandertaal

Je kunt als instructeur aangeven waarom een sporter zou moeten veranderen en hoe hij dat kan doen. Echter uit onderzoek blijkt: mensen zijn veel beter, sneller en langduriger te motiveren tot verandering wanneer ze zichzelf hierover uitspraken horen doen. Het zichzelf naar de verandering toe praten noemen we verandertaal. Praten mensen zich van de verandering af, dan spreken we van weerstandstaal of status quo-taal.

We kennen vijf soorten verandertaal:

1. Redenen ( waarom zou ik? (cognitief))

2. Wensen (wat levert het me op? (willen, verlangen))

3. Mogelijkheden (hoe zou ik het aanpakken?)

4. Vertrouwen (zou het me lukken?, houd ik het vol?)

5. Noodzaak (moet het NU? Is er urgentie/prioriteit?)

Wat voor uitspraken kunt u de sporter dan horen doen?

1. Wensen: “Ik wil weer in mijn trouwjurk passen.”

2. Redenen: “Ik weet dat die dikke buik slecht voor me is.”

3. Mogelijkheden: “Ik zou op de fiets naar mijn werk kunnen gaan.”

4. Vertrouwen: “Naar mijn werk fietsen lukt me wel, dat heb ik vaker gedaan.”

5. Noodzaak: “Als ik nu niets doe, wordt het alleen maar moeilijker en ik wil niet achter de geraniums zitten.”

Ontlokken verandertaal in de praktijk:

1. Nu we weten dat het belangrijk is om als instructeur zoveel mogelijk verandertaal te ontlokken (en status quo-taal te voorkomen) kun je er voor kiezen om dit te ontlokken middels het stellen van open vragen. Een voorbeeld:

Instructeur: “Hoe zou u meer in beweging kunnen komen?” Sporter: “Nou, ik zou vaker de fiets kunnen nemen naar mijn werk. Ik ben dan al gauw een half uur in beweging, en het is ook nog eens goed voor mijn knieklachten.”

2. Zijn alle soorten verandertaal wel aanwezig? Want uit onderzoek blijkt dat als één soort verandertaal ontbreekt, de kans op duurzame gedragsverandering een heel stuk kleiner is.

Met behulp van het stellen van open vragen en/of een reflectie kunt u de ontbrekende verandertaal ontlokken en de al aanwezige verandertaal versterken.

Een voorbeeld: een sporter geeft aan dat hij zal nadenken over uw advies om meer te gaan bewegen. U krijgt gelijk het gevoel dat dit niet spreekt voor een hoge commitment. U besluit om meer verandertaal te ontlokken.

Instructeur: “Wat zou het u opleveren als u het zou doen?” (wensen)

Sporter: “Nou, ik zou heel graag weer willen sporten.”

Instructeur: “Waarom is dat belangrijk voor u?” (redenen)

Sporter: “Ik wil wat fitter worden en tevens een beetje afvallen.”

Instructeur: “Vanwaar dat u daar juist nu mee aan de slag wil?” (noodzaak)

Sporter: “Nou als mijn knie over 8 weken weer wat sterker is kan ik op vakantie gaan wandelen in de bergen.”

Instructeur: “Hoeveel vertrouwen heeft u erin dat u de komende 6 maanden regelmatig blijft sporten?” (vertrouwen)

Sporter: “Nou, ik ben bang dat die klachten misschien wel erger worden door het trainen en dat ik dan helemaal niks meer kan.”

Vooral het vertrouwen van de sporter vormt hier dus het probleem. Daar zou je dan gericht op door kunnen gaan (bijv. verder uitvragen, informatie geven, opbouw aanpassen etc).

2 Commitmenttaal

Commitmenttaal is taal die aangeeft hoeveel momentum er is richting verandering/actie.

Hoe meer commitment (intentie, vastberadenheid, belofte, besluiten) hoe waarschijnlijker het is dat iemand ook echt gaat veranderen en het gaat volhouden.

Enkele voorbeelden van commitmenttaal: “ik heb het er voor over”, “ik ben er klaar voor”, “ik ben bereid om”, “ik wil”, “ik zal”, “ik ga”. Etc. etc.

Commitment versterken in de praktijk

Om commitment te versterken kun je bewust (en op een bepaalde manier) reageren op commitment taal. Bijvoorbeeld door, als het voorbijkomt in een gesprek er op door te vragen (open vragen), een reflectie op te maken of om voorbeelden te vragen. Op die manier ontlok je meer commitmenttaal.

Een voorbeeld;

Sporter: “Ik zal thuis eens nadenken over hoe vaak ik per week wil trainen”

Enkele mogelijke reacties van de instructeur:

U wilt graag een bewust besluit nemen waar u achter kunt staan (reflectie)

U wilt in ieder geval 1 x per week trainen en misschien wel meer (reflectie)

Wat zou het u eventueel opleveren als u vaker kwam? (open vraag)

Hoe belangrijk is het aantal keer trainen voor u? (open vraag)

Waar zou u dat aan merken als u meerdere keren per week zou trainen (open vraag)

3 Voorbereidende stapjes

Naast verandertaal ontlokken en commitment versterken is het belangrijk dat u de sporter uitlokt om op korte termijn kleine en dus kansrijke, voorbereidende stappen te maken.

Want ook dat heeft een voorspellende waarde voor daadwerkelijke gedragsverandering.

Mensen hebben vaak een zetje nodig om hun goede voornemens naar concreet gedrag te vertalen. U kunt de sporter (bij voldoende veranderingsbereidheid) hierbij helpen door te vragen hoe iemand dat nu wil aanpakken. Belangrijk hierbij is dat de focus niet zozeer ligt op de daadwerkelijke gedragsverandering (bijv. 2 x per week fitnessen), maar veel meer op het ontlokken van kleine voorbereidende stapjes (kopen van fitness kleren, tijd vrij plannen in agenda, een vriend mee vragen etc) omdat daarmee de kans groter wordt dat de daadwerkelijke gedragsverandering vanzelf plaatsvindt.

Voorbereidende stapjes in de praktijk

In deze fase wil je de sporter concreet laten nadenken over zijn voorbereiding om te komen tot de eerste stapjes van het daadwerkelijke gewenste gedrag. Belangrijk daarbij is: concreet gedrag, wat op korte termijn opgepakt kan worden en waarvan de sporter veel vertrouwen heeft dat hem dit gaat lukken.

Enkele voorbeelden:

“Wat zou u morgen kunnen doen als voorbereiding op….?”,

“Waar zou u deze week mee willen beginnen?”

“Wat zou voor u een logische eerste stap zijn?”

“Wat zou u morgen alvast kunnen doen wat u ook zeker gaat lukken?”

Een neveneffect is dat door het praten over welke stappen gedaan kunnen worden, de sporter zijn veranderproces visualiseert en nadenkt over eventuele praktische barrières die nog overwonnen moeten worden.

Alles met als doel: de weg effenen en de kans op slagen verhogen.

Motivational Interviewing I business

Stijn van Merendonk is expert in Motivational Interviewing en richtte in 2009 de Academie voor Motivatie & Gedragsverandering op. Zijn motto: Gemotiveerde sporters? Dat heb je zelf in de hand! Tijdens zijn werk als sportcoach, fysiotherapeut en leefstijlcoach stond motivatie en gezond gedrag altijd centraal. In 2006 specialiseerde hij zich in Motivational Interviewing. Hij paste deze methodiek toe en ontdekte meteen de kracht van motiveren. De resultaten die hij boekte, bleven niet onopgemerkt. Al snel vroegen collega's naar zijn ‘geheim’. Dat veranderde zijn loopbaan. Nu traint hij fitnessinstructeurs, leefstijlcoaches, artsen en specialisten, paramedici en diverse zorgnetwerken in het toepassen van Motivational Interviewing.

Voor meer informatie:

www.academiemg.nl of mail naar

stijnvanmerendonk@academiemg.nl

body•LIFE 6I2013 I